Beyin sisi, kafa karışıklığı, hafıza sorunları ve odaklanma eksikliği ile karakterize edilen bir tür bilişsel işlev bozukluğu ve zihin bulanıklığıdır. Tıbbi bir tanısı bulunmayan beyin sisi genellikle koronavirüsün uzun dönem etkilerinden biri olarak değerlendirilir. Covid dışında yoğun stres, uyku bozukluğu ve bilgisayar ekranına uzun süre bakmak da beyin sisine yol açabilir.
Beyin sisi, Covid-19’un uzun dönem etkilerinden biri olan, zihinsel tükenmişlik, konsantrasyon bozukluğu ve hafıza sorunlarıyla kendisini gösteren nörobilişsel bir semptomdur. Beyin sisi yaşayan kişiler zihinsel olarak kendilerini tükenmiş hissedebilirler.
Genellikle covid-19’un uzun dönem etkileri arasında yer alan beyin sisi, covid dışında kişinin yoğun stres altında yaşaması, uyku bozukluğu, çeşitli psikolojik hastalıklar ve uzun süre bilgisayar ekranına bakmak gibi faktörler neticesinde meydana gelebilir.
Bilişsel işlevlerde azalma, kafa karışıklığı, hafıza problemleri ve çoklu görev yapma konusunda zorluk çekme gibi durumlar da beyin sisinde görülen belirtiler arasındadır.
Beyin sisini önlemenin veya kontrol altına almaya çalışma konusunda uygulanabilecek yöntemler ise genellikle beyin hücrelerini hareket ettirmekten geçer.
Beyin sisi, konsantre olamama, zihinsel netlikte bozulma ve mantık yürütememe ile kendini gösteren, zihinsel kapasitesinin geçici olarak azalması durumudur. Beyin sisinin meydana gelme nedeni sıklıkla stres, uyku eksikliği, yetersiz egzersiz, kötü beslenme, uzun süre hareketsiz kalma, COVID-19 ve menopoz ile ilişkilidir. Covid-19’a yakalanan kişilerde meydana gelen hafıza problemleri ve zihin bulanıklığının beyin sisine yol açtığı kabul edilir. Ayrıca beyin sisine neden olabilecek faktörler arasında yoğun stres, aşırı çalışma, uyku bozukluğu ve uzun süre bilgisayar ekranına bakmak yer alır.
Beyin sisi, aşağıda yer alan faktörlere bağlı olarak meydana gelebilir:
Kişinin zihinsel olarak ‘bulanık’ hissetmesi en belirgin beyin sisi belirtisidir. Bu bulanıklığa kafa karışıklığı, hafıza problemleri, konsantrasyon bozukluğu, öğrenmede gecikme ve çoklu iş yapma konusunda zorluk gibi belirtiler eşlik eder.
Beyin sisinde ortaya çıkan belirtiler şu şekildedir:
Beyin sisinin en spesifik semptomu zihinsel bulanıklıktır. Kişi bazen net olarak açıklayamadığı bir şekilde zihninde bulanıklık hisseder. Bu zihin bulanıklığı kişide tükenmişlik hissi de yaratır.
Beyin sisi aynı zamanda bir kafa karışıklığıdır. Beyin sisi yaşayan kişide yoğun bir kafa karışıklığı yaşanması normaldir. Hem zihinsel bulanıklık hem de kafa karışıklığının beyin sisinde görülme riski yüksektir.
Beyin sisinde görülen yaygın belirtiler arasında unutkanlık ve hafıza problemleri gösterilir. Beyin sisi yaşayan kişilerin yakın veya uzak geçmişle alakalı bilgileri unuttuğu gözlenmiştir.
Konsantrasyon bozukluğuyla birlikte odaklanma problemleri beyin sisinde görülen başlıca belirtiler arasındadır.
Beyin sisi, zihinde yorgunluk ve tükenmişliğe yol açabileceği için kişi yeni bir bilgi öğrenme konusunda gecikme ve zorluk yaşayabilir.
Beyin sisi, kişinin birden fazla iş yapma durumunu zorlaştırır. Zihinde yaşanan bulanıklık ve yorgunluk buna engel olur.
Çeşitli faktörlere bağlı olarak meydana gelen beyin sisi, kişinin kendini ifade ederken doğru kelimeleri bulamamasına yol açar. Bu durum da kendini doğru bir şekilde ifade etme konusunda kişiyi engeller.
Beyin sisi, birtakım hastalıkların sonucunda ortaya çıktığı için bunun için özel bir tanı yöntemi söz konusu değildir. Bunun için beyin sisine neden olan hastalıkların tanısı için teşhis yöntemleri uygulanır ve yol haritası belirlenir.
Beyin sisi tedavisinde amaç beyin sisinde meydana gelebilecek semptom ve şikayetlerin kontrol edilmesidir. Öncelik bilişsel davranışçı terapi, diyet değişikliği, egzersiz, stres yönetimi ve uyku problemlerinin giderilmesi beyin sisinin başlıca tedavi ve iyileştirme çözümleridir.
Beyin sisini kontrol altına alan yöntemler şunları içerir:
BDT: Bilişsel davranışçı terapi, beyin bulanıklığına neden olabilecek kaygı ve depresyonla başa çıkılmasına yardım eder.
Diyet değişikliği: Sağlıklı ve özellikle antiinflamatuar bir diyet, zihin bulanıklığına neden olan beyin sisini kontrol etmeye yardımcı olabilir. Özetle sağlıklı bir diyet, önemli bir kriterdir.
Egzersiz: Düzenli egzersiz ve spor yapmak, zihni rahatlatıcı bir etki yapar. Bu da zihin yorgunluğunun yönetilmesini sağlar.
Stres yönetimi: Yoğun stres altında yaşayan kişilerde beyin sisi görülme riski fazladır. Bunun önüne geçmek için stresten mümkün olduğunca uzak durmak gerekir.
Uyku kalitesinin iyileştirilmesi: Uykusuzluk da beyin sisinin nedenlerinden biridir. Uyku kalitesini iyileştirerek beyin sisinin etkilerini azaltabilirsiniz.
Kafein ve alkolü sınırlandırın: Kafein ve alkolü sınırlandırmak da beyin sisi sürecinde faydalı bir yöntemdir.
